Ardahan’ın işgalden kurtuluşunun 100’ncü yılının kutlandığı 2021 yılı, Türk Ocakları Ardahan Şubesi öncülüğünde yayımlanan kitap ile taçlandırıldı.
Farklı disiplinlerden birçok akademisyenin katkı sunduğu “İstiklâlinin 100. Yılında Ardahan” kitabı, Türk Ocakları Ardahan Şubesi başkanı Mirza Polat editörlüğünde yayımlandı.
Polat, “İçinde bulunduğumuz ve son günlerini yaşadığımız 2021 yılının sonuna gelirken, bu yılın Ardahan’ımız açısından tarihî önemine dikkat çekmemiz gerekiyordu. Kitabımız, bu düşüncenin ürünü olarak yayımlandı” dedi.
Polat, kısa süre içerisinde Ardahan kamuoyunda kabul gören kitap hakkında şu detayları paylaştı:
“Eserde Ardahan’la ilgili Dil-Edebiyat-Folklor, Tarih-Sanat Tarihi, Ekonomi, Müzik alanında yirmi yedi bilimsel makalenin yanında Anılar-Söyleşiler kısmında yer alan üç anı ve söyleşiyle birlikte otuz farklı çalışma yer almaktadır. Şimdiye kadar Ardahan’ın tarihî, edebî, iktisadî ve kültürel boyutuyla birçok farklı disiplinde çalışmanın yer aldığı kapsamlı bir eser olarak nitelendirebileceğimiz İstiklâlinin 100. Yılında Ardahan armağanı kitabı tek cilt halinde 607 sayfadan müteşekkildir.
Kitabın ilk bölümü olan Dil-Folkor-Edebiyat kısmında Ardahan’da kullanılan sözcüklerin kökeni üzerine spesifik bir değerlendirme yapılmıştır. Ardahan’daki millî direnişin kazanılmasında başat rol üstlenen ve halkı dinamik tutan âşıkların yapmış oldukları faaliyetler ve yazmış oldukları destanlardan hareketle bölge tarihindeki önemli hadiselerin tespit ve tayini yapılmıştır. Ayrıca Ardahan folklor çalışmalarına ışık tutacak olan kültler, halk hekimliği ve çocuk oyunları ile Ardahan’ın yetiştirmiş olduğu önemli bir edebiyat ve sanat insanı olan Dursun Akçam’ın eserlerindeki bazı temalar eleştirel yaklaşımlar ile okuyucunun istifadesine sunulmuştur.
Çalışmanın ikinci bölümü olan Tarih-Sanat Tarihi kısmında kaleler, kuleler ve höyüklerinde yapılan tespitlerden hareketle Ardahan’ın eski çağ tarihine ışık tutulmuştur. Ayrıca yakın dönem Ardahan tarihi mercek altına alınarak Çarlık Rusya ile yapılan 93 harbinin Avrupa basınındaki yansımaları, Çarlık Rusya’nın bölgedeki siyasi, ekonomik ve kültürel faaliyetleri farklı konu başlıkları halinde arşiv belgeleri ışığında incelenmiş ve değerlendirilmiştir. Cumhuriyet’in ilk yıllarından itibaren Ardahan’dan seçilen milletvekili Tahsin Uzer Bey’in faaliyetleri ve literatürde kullanılan yanlışlıklar üzerinde durulmuş ve 1931 yılında Türk Ocaklarının kendini feshetmesinden sonra kurulan Halkevlerinin Ardahan’daki gelir ve gider durumlarından, yapmış oldukları kültürel, sosyal ve siyasal faaliyetlere kadar pek çok konu masaya yatırılmıştır. Yine aynı bölümde sanat tarihi alanına ait sahadan gözlem, inceleme ve derleme ile ortaya konulan ve Ardahan’da halı-kilim dokumacılığı ile bakır kapların incelendiği çalışmalar alan üzerine çalışma yapacak kişilere yeni yollar açacaktır.
Kitabın üçüncü bölümü olan Ekonomi kısmında sosyo-ekonomik göstergeler ile Ardahan ekonomisi mercek altına alınmıştır. Bunun yanında sürdürülebilir ekonomik kalkınmanın önemli bir unsuru olan turizmin Ardahan’ın kalkınmasındaki katkıları sebep ve sonuçları ile birlikte ortaya konulmuştur. Diğer bir çalışmada ise özellikle son dönemde popülerliğini arttıran coğrafi işaretli ürünlerin Ardahan ekonomisine potansiyel etkileri irdelenmiştir. Çalışmanın dördüncü bölümü olan Müzik kısmında zengin bir halk kültürüne sahip olan Ardahan’da muhtelif zamanlarda derlenmiş ve TRT repertuarına girmiş olan 29 türkü her yönüyle incelenmiştir.
Kitabın beşinci ve son bölümü olan Söyleşiler-Anılar kısmında Türkoloji alanında bir otorite olarak kabul edilen Prof. Dr. Ahmet Bican Ercilasun ile Ardahan üzerine yapılan söyleşi ve Posof’lu hemşehrimiz Türkolog Prof. Dr. Öztürk Emiroğlu’nun bizzat dedesinden derlediği İstiklal Savaşı hatırası yer almaktadır. Ayrıca anılar kısmında Ardahan’a duyulan sevgi ve muhabbetin yazıya döküldüğü, söz ve müziği Prof. Dr. Alper Karadağ’a ait olan Serhat Yurdum isimli bir de türkü bulunmaktadır.”
