Aydın: ?Kafkas Arı ırkı bizim için milli bir servettir?

ŞENOL KİRMAN

Kafkas Arısı Üretim Eğitim Gen Merkezi Müdürü Sinan Aydın, ?Kafkas Arı ırkı bizim için milli bir servet. Milli zenginliğimiz olan Kafkas arısını korumak, sahip çıkmak ve gelecek kuşaklara aktarmak başta bizler olmak üzere tüm insanlığın yükümlülüğü ve sorumluluğu vardır? dedi.

Ardahan Medya Gazetesi sorumlu müdürü Barış Bilgin ve muhabir Şenol Kirman Kafkas Arısı Üretim Eğitim Gen Merkezi Müdürü Sinan Aydın´ın ziyaret etti.

Kafkas Arısı Üretim Eğitim Gen Merkezi Müdürü Sinan Aydın, 2004 yılında tescil edilen Kafkas arı ırkının mevcut durum tespitinin yapılması için Ardahan ve Artvin İlinde İzole Bölge İçerisinde Bulunan Kafkas Bal arısının Orijinal Alanında Morfolojik ve Moleküler Karakterizasyonu ve Belirli Karakterler Yönünden İyileştirilmesi projesini başlattıklarını söyledi.

2004 yılında Ardahan-  Artvin illerinin Kafkas Arısının anavatanı ilan edildiğini hatırlatan Aydın şöyle konuştu; ?Posof ve Camili´de kendi içinde izole edilmiştir. Artvinlilerin Ardahan´a gelmesinde yasal olarak hiçbir problem yoktur. Ama Posof ve Camiliye geçiş yasaktır. Çünkü Posof ve Camili´nin ekotipi farklıdır. Artvin dışındaki diğer illerden Ardahan´a geçiş kesinlikle yasaktır. İlimiz ve Artvin illerinde koruma altında bulunan Kafkas Arı ırkımız için 20 Mayıs Dünya arı gününde bir başlangıç yaparak, 2004 yılında tescil edilen Kafkas arı ırkımızın mevcut durum tespitinin yapılması için Ardahan ve Artvin İlinde İzole Bölge İçerisinde Bulunan Kafkas Bal arısının Orijinal Alanında Morfolojik ve Moleküler Karakterizasyonu ve Belirli Karakterler Yönünden İyileştirilmesi projesinin startını verdik. Kafkas arısının genetik kısmını Akdeniz üniversitesine göndereceğiz ve orda moleküler DNA tespitleri yapılacak. Kanat uzunluğu, dil uzunluğu ve diğer fiziksel özelliklerini bizim burada ki laboratuvarda biz ölçeceğiz. İki ilin tamamı taranacak, bu bir yıllık bir süreç. Bir yılın sonunda çıkan sonuçlar değerlendirilecek, raporlanacak buna istinaden çözüm önerileri sunup gerekli adımları atacağız. Kafkas arısını koruma noktasında en önemli görev kurumumuza düşmekte ama, Ardahan ve Artvin´de yaşayan insanlarımızın da ikinci veya üçüncü görevidir. Farkındalık oluşması gerekmekte, şu bilinmeli Ardahan´a Artvin hariç diğer illerden arı girişi yasak. Kafkas arısını korumak için elimizden gelenin fazlasıyla çaba gösteriyoruz ama, arıyı kibrit kutusuna koyup getiren var, yurt dışından kaçak yollarla getiren var. Bazı işletmelerden aldığımız numunelerde sıkıntı çıkanları Tarım Müdürlüğümüze bildiriyoruz? diye konuştu.  

Aydın, ?Bilindiği gibi Ardahan Balı 2017 yılında Ardahan Arı yetiştiriciler Birliğinin başvurusu ile kurumumuz ve diğer paydaşlarında desteği ile tescil belgesini aldı. Üreticinin ürettiği bala Ardahan balı ibaresini koyabilmesi için bazı kriterler var. Bu şartları yerine getiren üreticiler Ardahan Balı etiketi ile balı satışa sunabiliyorlar. Biz bir karar alarak coğrafi işaretli Ardahan balını kurum olarak biz dolduralım başka hiçbir balı biz burada doldurmayalım. Arı Yetiştiriciler Birliğinin paketleme tesisinde de diğer tüccar balı dediğimiz veya coğrafi işaret belgesi almayan vatandaşların balıda orda doldurulsun. Etiketin basılması için ballar bize teslim ediliyor. Ballardan numune alınıyor, bu numuneleri kendi laboratuvarımızda analize sokuyoruz. İki parametreye biz bakamıyoruz, daha doğrusu Doğu Anadolu Bölgesinde bakacak laboratuvar yok. En yakın Ankara ve Ordu´da var. Anlaştığımız illerde ki laboratuvara gönderiyoruz. Analizlerde olumlu çıkarsa bal üreticimize bilgi veriyoruz bu bal Ardahan balı diye. Kilo başına yaklaşık 15 TL masraf çıkıyor. Daha sonra etiket basım işlemi yapılıyor?.      

Coğrafi işaretli Ardahan balının pazarlanması konusunda bilgiler veren Aydın, ?Valiliğimizin koordinasyonunda coğrafi işaretli bal üreticilerimizle toplantılar yaptık. Toplantılarda üreticilerimize kooperatif kurmalarını söyledik. Kurum olarak onlara depo ve ofis yeri vermeyi teklif ettik. Kooperatif kurarak 32 işletmenin balını siz toplayın kimse ayrı satmasın dedik. Eğer bal kooperatif üzerinden satılırsa kg fiyatı da artar. Ardahan ve Artvin´de toplamda 24 ana arı işletmecisi var. Ardahan´da Haziran, Temmuz ve Ağustos ayları içerisinde ana arı temin edebiliyoruz. Çevre illerden talep olunca ana arı satıyoruz. Ama önceliğimiz Ardahan, Artvin daha sonra başka iller. Kafkas Arı ırkı bizim için milli bir servet. Milli zenginliğimiz olan Kafkas arısını korumak, sahip çıkmak ve gelecek kuşaklara aktarmak başta bizler olmak üzere tüm insanlığın yükümlülüğü ve sorumluluğu vardır? diye konuştu.

Arı Konağı projesi ile ilgili bilgiler paylaşan Aydın, ?Biz Kafkas Arısı Gen Merkezi Müdürlüğünü laboratuvarları, kovan üretim atölyesi, bal paketleme tesisi, yeni yapılacak olan Kafkas Arısı Konağı ile bir arıcılık entegre tesisi haline getirmek istiyoruz. Yani arıcılık denildiği zaman tüm ürünlerin burada işlendiği yada fikir sahibi olunduğu, gelip görünebildiği bir enstitü haline getirmek hedefimiz. Arı Konağı 4 milyon 200 bin TL´Lik bir proje. SERKA Ardahan Valiliği ortaklığında yürütücülüğü kurumumuza ait. İçerisinde 1000 m2 kapalı bir alan olacak. Bu alanın içerisinde Türkiye´de ve dünyada az olan hatta Türkiye´de alanında tek olacak bir arıcılık müzesi, arı ürünleri analiz laboratuvarı, konferans salonu, toplantı salonu, idari kısım ve bu ürünlerin satışının yapıldığı satış ofisi bundan teşekkür eden bir konsept olacak. Milli Eğitim Müdürlüğü ile protokol yapacağız. Öğrenciler gelecek burada arıyı, arı ürünlerini sanal gerçeklik gözlüğüyle izleyecek. Bal mumundan yapılmış ana arıyı, işçi arıyı, erkek arıyı görecek. Ayrıca arının 8 ürününü görecek. Türkiye´de üretilen endemik güzel balların sergilendiği bir vitrin köşesi olacak.  Ardahan ballı bitkilerinin sergilendiği bir köşe olacak. Ayrıca 3-4 tane canlı arı akvaryumu olacak. Türkiye´de şuan böyle bir konsept yok. Bizde ki konsept daha çok eğitim ve bilimsel gerçeği insanlara aktarmak. Arı konağımızın inşaatına başladık, önümüzdeki yıl 20 Mayıs Dünya Arı gününde açmayı planlıyoruz? şeklinde konuştu.